ADANA ZIYAPAŞA MAHALLESI MIMAR SINAN PARKI KENTSEL TASARIM PROJESI, TÜRKIYE, Adana, 2008
Adana’yı ülke ve hatta yakın ülkeler ölçeğinde ön plana çıkaran en önemli özelliği sahip olduğu verimli topraklar ve bu topraklardan elde ettiği ürünlerdir. Verimli ürün, toprakla suyun birleştiği ve güneşle beslendiği noktada oluşur.
Proje alanı böyle bir özelliğe sahip olup suyla toprağın birleştiği bir noktada rekreasyonel açıdan da büyük potansiyele sahip bir yerdedir.
Suyla toprağın birleştiği yerde doğanın en güzel olayı filizlenme gerçekleşir, güneşle de beslenerek gelişir ve yetiştiği topraklarda yaşayan insanlar için ana kaynağı oluşturur. Tasarım, Adana’nın kimliğini oluşturan bu özelliğine anolojiler oluşturarak kurgulanmıştır.
Konsept
Tasarımcının görevi sadece gerekli fonksiyonları en makul ölçüde yerine getirmekle sınırlı kalmamalıdır. Bulunduğu kentin kimliğiyle doğrudan, yalın bağlantı kurmalıdır.
Adana’nın kimliği ile ilgili verileri çok uzaklarda ve dolaylı yerlerde aramaya gerek yoktur.
- Çukurova Toprağı
- Su
- Güneş
- Ve tüm bunların getirisi bereketli bir alan
Alanın tasarımı kentin tarihi kültürel ve fiziki değerlerine atıfta bulunan bir konseptle tasarlanmıştır. Bu aitliği belirlemek için alana dair yapılan analizler önemli rol oynamıştır.
Adana’nın gelecekte olması düşünülen konumu nedir?
- Ülke çapında önemli bir merkezi konum haline gelmesi
- Sahip olduğu sektörel çeşitlilik vurgusunun belirginleşmesi
- Uluslararası boyutta ticaretin merkezlerinden biri haline dönüşmesi
- Turizmin ve turizme endeksli yatırımların gelişmesi
- Kısacası geleceğin her anlamda kendine yeten örnek kentlerinden biri olmasıdır.
Analizler ve olması istenenler birleştiğinde yapılması gerekenlere ışık tutmuş ve tasarımcıları yönlendirmiştir.
Adana’yı bir çok uygarlığın beşiği yapan, kalkındıran, yaşatan en önemli şey jeostratejik konumu ve özellikleri sayesinde ortaya çıkan verimdir.
Filizlerin toprağı yararak çıkışı en güzel doğa olaylarından biridir. Bizim alanımızda da filizlenen kuleler toprağın yüzeyine çıkarken toprağın kabarışını ve bu yarıkların üst peyzaja kattığı hareketi ifade etmektedir.
Neden Ada?
Bu alan tıpkı filizlenme olayı gibi yeniden doğuşu sembolize etmesi, kendi özünden filizlenen ve geleceğe ışık tutan yarınların Adana’sını anlatması öngörüsüyle ada haline getirilmiştir.
Mevcut kanalı koruyarak, alanın etrafını sularla çevirerek orayı kentin önemli bir merkezi adası haline getirerek modern Adana’nın yeni kalbi olması hedeflenmiştir.
Toprağın suyla birleştiği noktada yükselen kuleler gökyüzüne uzanmaya çalışan, yüzünü güneşe çevirmiş filizler olup ihtiyacı olan enerjinin bir kısmını güneş enerjisinden elde etmesi düşünülmektedir.
Ada ekolojik ilkeler gözetilerek olabildiğince yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanıldığı yeşilin korunduğu ve geliştirildiği, temiz ve sağlıklı bir çevre anlayışının gözetildiği bir mekan olarak gelişmesi hedeflenmiştir. Bu sebeple karayolunu yeşil dokunun altına gizleyerek hem görsel hem de işlevsel açıdan daha sağlıklı bir peyzaj elde edilmiştir.
Mimari Teknik Açıklama
- Köprüler ve alanın içinden geçen yollarla adayı, kentin diğer kısımlarıyla bütünleştirmeyi hedeflenmiştir. Bir amaç da burayı merkezi bir çekim alanı haline getirip farklı bir konsept önerirken bir yandan da şehirle olan bağlantıyı koparmamaktır.
- Şehir ölçeğine bakıldığında alanda ölçek x2’dir. Yani şehre göre daha geniş ve kapsamlı bir ölçeğe sahiptir. Bunun sebebi geleceğin ihyiyaç duyacağı gereksinimleri kendi içinde fazlasıyla karşılayan bir yer olması ve yeşile daha büyük ölçekte yer verilmek istenmesidir.
- Alanın kuzey batısındaki +33.00 kotunu alanın içine doğru ilerleterek tasarım alanında peyzaja dayalı geniş bir yer elde etmiş oldu. Bu kısımdaki alanın kentin mevcut yapısal dokusu ile yakın temasta olmarından dolayı, yapılar konut olarak filizlenmiştir. Filizlenen bu konutların alt kısımları yakınında (27.00-33.00 kotları arası) bu alanlara yönelik mekanlar olarak tasarlanmıştır. (Eğlence, fitness, spor vs gibi)
- Konut dokusu farklı kapasitedeki ihtiyaçları karşılamak üzere tasarlanmıştır. (1+1 stüdyo, 2+1, 3+1, 4+1, 5+1)
- Üst kısım açık yeşil alan olarak parklar, bisiklet , yürüyüş ve gezinti yolu, çeşitli etkinlik alanları olarak rekreasyonel alan kullanımına ayrılmıştır.
- Alanın güney ucu (güney doğu ve güney batısındaki) filizlenen yapılar çalışma alanları olarak ticarete yönelik tasarlanmıştır. Kent meydanıyla yoğun ilişki içinde oluşundan dolayı çeşitli büyüklükte ofisler ve çalışma mekanları tasarlanmıştır. Çalışmaya yönelik bu yapıların kabuk altında kalan kısmı ve yakını bu alanla ilişkili olarak çok amaçlı salonlar, halk eğitim gibi alanlara ayrılmıştır.
- Alanın doğuya bakan orta kısmındaki yapılar turizme yönelik konaklama olarak filizlenmiştir ve bu yapıların kabuk altında kalan kısmı ve su yüzeyindeki iskeleye bakan kısmı gastronomi mekanları (Lokanta, yiyecek satış büfeleri, kafeler vs) olarak tasarlanmıştır.
- Yine alanın kuzey doğu kısmındaki yapılar sanat alanları olarak filizlenmiş, müze, sanat ve kongre alanları gibi mekanlara ayrılmıştır.
- Mevcut oto yollar olabildiğince korunarak alanla ilişkilendirilmiş ve yollara entegre olarak otoparklar tüm yoğunluğu karşılayacak yeterlikte konumlandırılmıştır.
- Katman içinden geçen yolla bağlantılı olarak toplu ulaşım ve durak alanları belirlenmiş ve buradan kent içine ulaşım ve alan içine ulaşım sağlanmıştır.
- İskele bölümünde iskeleyle bütünlük sağlayan ve karşı kıyıya geçişi sağlayan hareketli iskele sistemi düşünülmüştür.
- Alanın üst kısmı tamamen peyzaja ayrılmış olup açık yeşil alanlar, açık alan sinema ve tiyatro alanları, festival alanı, gezi, bisiklet ve yürüyüş yolları ve masif ağaçlık olarak düşünülmüştür.
- Genel olarak; tüm ortak kapalı mekan ihtiyaçları alanda alt ve üst kot arasına yerleştirlmiştir. Kabuğun üst kısmı açık rekreasyonel alanlara ayrılmış, alt kottan üste çıkan ve yükselen yapılar; konut, çalışma mekanları, konaklama otel, sanat müzesi gibi mekanlar olarak belirlenmiştir.
- Güneyde +27.00 kotu sert zemin ağırlıklı olan yollarla alana doğru ilerleyerek alana geçiş oluşturmuş ve bu alan kent meydanıyla bütünleşmiştirilmiş, camii bu alanda konumlandırılmıştır.
- Etrafının sularla çevrili olmasının amacı camii’yi kentin kalabalığı ve gürültüsünden soyutlamak ve huzurun yaşanacağı bir ortam haline getirmektir. Köprü ile alana geçiş yeni bir boyuta geçişi simgelemektedir.
- Cami alışılagelmiş form ve malzeme kullanımından farklı olarak daha çağdaş ve teknolojik malzemein kullanıldığı mekansal olarak tüm ihtiyaçlarının karşılandığı bir mekandır.
- Cami alanına girişte insanı geniş bir avlu karşılamakta ve göğe doğru yükselen yeşil doku minareyle bütünleşerek daha da yükselmektedir.
İç kısmında olabildiğince ışığı içine alan aydınlık ve ferah bir ortamla birlikte imamın mihraba dönüp namaz kıldırdığı alan suya bakacak şekilde tasarlanmıştır. Cami alanında bay ve bayan cemaate yönelik ayrı iç mekan ve abdesthaneler tasarlanmıştır.
Din görevlisine ait çalışma mekanı ve makam odası mimber ve minare kısımlarına kolay ulaşımı sağlayacak şekilde ilişkilendirilmiştir. Aynı şekilde din kursunun verildiği alana da çalışma odasından ulaşılmaktadır. Yapının zemin ve birinci katında da kütüphane alanı tasarlanmıştır.